Nieuw op de Filmbank juni 2020

Elke twee maanden besteden we aandacht aan de nieuwste films op Filmbank Groningen.

Deze keer doen we dat met een speciale column van onze beschrijver Jasper Huizinga. Onze films worden zo vaak mogelijk op scèneniveau beschreven zodat wat je zoekt gemakkelijker terug te vinden is. Jasper komt van alles tegen als hij research doet voor de beschrijvingen en hij werd wel erg enthousiast van een film over Obergum/Winsum. Daarom vroeg ik hem om iets op te schrijven voor het blog. Na  zijn verhaal volgt meer info over de nieuwste films op de Filmbank.

Domie Nolle

Een nieuwe predikant. De hervormde gemeente in Obergum zag hem komen op 19 augustus 1934. Een slanke jongeman uit Dordrecht met een smal snorretje, vergezeld door zijn Oostenrijkse fiancée die hij nog op diezelfde dag trouwde. Frederik Anthoon Nolle was zijn naam. Negenentwintig jaar oud en kersvers afgestudeerd theoloog. Nolle gaf vanzelfsprekend zijn zondagse preken en verzorgde het bijbelonderwijs in het dorp, maar deed nog veel, veel meer. Toen hij in 1947 vertrok, zag men hem naar alle waarschijnlijkheid met pijn in het hart vertrekken. Want in de tussentijd had hij niet alleen het geestelijk leven in Winsum-Obergum verzorgd, maar ook het culturele leven en de gemeenschapszin van het dorp een enorme stimulans gegeven.

AV20657 is een samenvoeging van drie films, gemaakt door het Groninger filmduo Haijer en Mees in opdracht van dominee Nolle. Toen ik deze film ter beschrijving kreeg, vermoedde ik in eerste instantie een ietwat oninteressante film over het geestelijk leven in het dorp, maar niets bleek minder waar. Het leidde me er zelfs toe om verder te zoeken wie deze man eigenlijk was. Online vond ik een aantal edities van Winshem, het tijdschrift van de Historische Vereniging van Winsum-Obergum, waarin ik meer over deze man kon lezen. En al lezend viel ik van de ene in de andere verbazing over wat deze “domie Nolle” allemaal heeft gedaan. Ook bezorgde een artikel me flink wat extra feiten die ik kon gebruiken om specifieke gebeurtenissen in de film nauwkeuriger te beschrijven.

In de film is goed te zien hoe goed Nolle met zijn gemeente omging. Vooral de jeugd en de muziek hadden Nolle’s speciale aandacht. Hij richtte onder meer een goedlopend “tamboer- en pijperscorps” op, een kinderkoor en een 150 koppen tellend mandoline-orkest. Een optocht door het dorp met de drumband en een van een lokale bodedienst geleende vrachtwagen leverde genoeg proviand op uit de lokale volkstuintjes van Winsum en Obergum om een weekje met jong en oud te gaan kamperen in Roden en Appelscha. De  prachtige sluikreclames in de film zullen daar overigens ook aan hebben bijgedragen, vermoed ik. Met veel vlagvertoon, muziek en in groten getale laat Jong Obergum zich zien, zingend en wandelend door de dorpsstraten. Dominee Nolle loopt er midden tussenin, meezingend en met een dochter op de schouder. Maar ook de beelden van een boomplantdag op een frisse vroege lentedag -een kleine maand voor de meidagen van 1940- laat zien hoeveel gemeenschapszin deze predikant en arts in wording in Obergum heeft gekweekt, als jong en oud de schop ter hand neemt en de bomen plant die nu nog om de kerk in Obergum staan.

In 1947 vertrok Nolle, inmiddels met een artsenbul van de Rijksuniversiteit Groningen, met gezin uit Obergum naar Celebes, maar keerde in 1950 terug naar Nederland. Hij werd daarna specialist in het St. Anthonius-ziekenhuis in Utrecht en later geneesheer-directeur in het Diaconessenhuis in Leiden. Hij overleed in 1970 op 65-jarige leeftijd.

In 2018 kreeg de Groninger Archieven deze ruim 50 minuten durende film van Friedl Nolle, zijn oudste dochter. Bij het uitgebreide verhaal dat de Historische Vereniging van Winsum – Obergum in 2001 al in hun blad publiceerde, zijn daar dan nu ook de beelden als bewijs. Frederik Antoon Nolle was een bijzonder en veelzijdig mens.

Jasper Huizinga

Nieuw op de Filmbank

Naast deze film zijn er ongeveer 200 films online bijgekomen, waaronder een aantal van ACFO, gefilmd door de heer Molenaar, een aantal films van Filmgroep Oost Groningen ingebracht door het Winschoter Stadsjournaal (WSJ), o.a. over Winthil uit 1951, en uiteraard ook een aantal van het WSJ zelf. Verder nog een paar films die zijn ingebracht door de heer Bakker uit Haren, gefilmd door zijn vader met o.a. een mooie film van de Vismarkt rond 1948-1949, maar ook van de vakantiebestemmingen, meestal Vlieland. Schuitemaker is een filmmaker waarvan we al wel een en ander online hebben staan, maar ook van hem hebben we nog een aantal films gedigitaliseerd.

De heer Wim Mollema is een geval apart, hij heeft veel filmmateriaal over Leens en omstreken, deels zelf gefilmd, en deels verzameld. En dan zijn er nog de films van Tiemen Pama, maar over Pama en Mollema een volgende keer meer.

Niet alle films zijn meteen zo uitgebreid beschreven als die over Obergum Winsum, maar er komt toch steeds meer online, nu al tegen de 7000 items.