De heer Harmannus van Calkar stelt zich voor en vertelt dat hij zesenzestig jaar oud is. Vanaf zijn twaalfde heeft hij zich bezig gehouden met timmeren. Na de Lagere School ging hij naar de Ambachtsschool. Vervolgens ging hij naar de avondschool en daarna volgde hij een gezellencursus . Hij volgde nog drie jaar onderwijs op de Dalton HBS om leraar te worden, wat uiteindelijk niet lukte. De heer Van Calkar vertelt over het gezin waarin hij opgroeide en de goede herinneringen die hij bewaart aan zijn jeugd. Het ouderlijk huis in Harkstede stond wat achteraf en in een hok stond altijd een varken dat werd vetgemest. Zijn vader was bakkersknecht in Scharmer en hij hielp soms mee met het venten van brood. Later werden zijn ouders beheerder van het dorpshuis in Harkstede. Het gezin ging ook wonen bij het dorpshuis. Zij hebben dit werk twintig jaar gedaan. De werkzaamheden die het met zich mee bracht kwamen vooral op moeders schouders terecht want vader werkte nog steeds in de bakkerij. Ook de kinderen (Harmannus en zijn broer) hielpen vaak mee. Achteraf denkt hij dat dit wel goed is geweest voor zijn ontwikkeling.

De heer Van Calkar vertelt dat hij geen bakker hoefde te worden van zijn vader, daar werd nooit over gepraat. Na de lagere school ging hij als jongen, bijna vanzelf sprekend, naar de Ambachtsschool. Al in het eerste jaar moest hij kiezen tussen de richtingen schilder, bankwerker of timmerman. Hij koos voor timmerman omdat hij na schooltijd altijd al aan het knutselen was bij de plaatselijke timmerman (Roelf Gras). Eerst veegde hij bijvoorbeeld de werkplaats aan en toen hij een jaar of vijftien was verdiende hij bij met het timmeren van kippenhokken. Het was een armoedige tijd en elke bijverdienste was welkom. De eieren die de kippen legden werden verkocht via een tussenhandelaar en gingen naar Barneveld. De heer Van Calkar vertelt over de hond van dorpstimmerman Gras die op ratten jaagde bij mensen die kippen hielden. Bij timmerman Gras leerde hij ook kozijnen en ramen maken en op zijn zestiende kon hij al aardig timmeren. Timmerman Gras maakte ook houten speelgoed, bijvoorbeeld voor Sinterklaas. De heer Van Calkar herinnert zich dat de Sinterklaascadeaus die hij kreeg bij moeder Gras groter waren dan thuis, zogenaamd omdat hij harder had gezongen. Hij reed een keer met zijn broertje in de sloot met een door Gras getimmerde houten kar. Zijn ouders hadden het niet breed, maar hij kende geen echte armoe in zijn jeugd en er waren geen schulden. Zo heeft hij goed met geld leren omgaan. Hij ging één keer op vakantie in zijn jeugd, naar de Posbank, en herinnert zich dat de solex van zijn moeder op hol sloeg in de afdaling. Zijn broer, vertelt hij, ging vaak bij zijn oom langs om te vragen wanneer deze een keer dood ging want de oom had hem beloofd dat hij dan zijn paard zou erven.

Elke bijverdienste was welkom in gezinnen in zijn jeugd vertelt de heer Van Calkar. Kinderen hielpen bijvoorbeeld met aardappels krabben. Toen hij kon gaan verdienen als timmerman was het gezin Van Calkar al lang blij dat er inkomsten bij kwamen om de lasten te verlichten. Hij was zuinig op zijn eerste zelf gekochte pofbroek. De heer Van Calkar vertelt dat hij ging werken bij timmerman / aannemer Rein Dijkhuis in Ruischerbrug. Zijn vader ging met hem naar Dijkhuis en vroeg Dijkhuis of die zijn zoon het timmermansvak kon leren. Over geld werd niet gepraat. Hij herinnert zich dat hij cement naar boven moest sjouwen voor de stukadoor en driftig werd toen ze hem vaker lieten lopen dan nodig was. Ondertussen keek hij toe hoe de vaklui hun werk deden en leerde van alles zoals het stellen van kozijnen. In feite was hij indertijd pleegsman. Ook deed hij allerlei boodschappen en vervoerde hij bouwmaterialen met een fietskar. In Ruischerbrug hielp de kruidenier hem altijd de steile brug over herinnert hij zich. Het zware werk als pleegsman motiveerde hem om hogerop te komen. Hij kocht een troffel en leerde zichzelf thuis metselen. Toen hij op het werk zijn eerste muurtje metselde trapte de baas de muur om en beweerde dat er een knik in de muur zat. Zo leerde je het vak, legt hij uit, jeugdlonen e.d. had je niet. In het begin leerde hij al snel balken vlak te schaven met de hand, machines had je niet. Lijm was er niet en kozijnen werden met houten deuvels vast gezet. Hij legt uit wat een deuvel is en hoe je hem plaatst. Spijkers waren er wel in zijn jeugd, maar die werden niet gebruikt in kozijnen. Schroeven kwamen pas later. Ook over restauratie van kerken (o.a. Noorddijk) leerde de heer Van Calkar veel zoals het bouwen van houten steigers. Als jongen beklom hij ladders als de beste. Hij vertelt dat hij een keer een enge klus verrichtte aan de windhaan van de kerk van Noorddijk nadat deze niet goed bleek te functioneren na de restauratie.

Als jongen weigerde hij een keer een gevaarlijke klim te maken vertelt de heer Van Calkar. Dit was tijdens het vervangen van dakpannen op het kerkdak. Hij vertelt een anekdote over een bruiloft die in het dorpshuis werd gegeven en waarbij hij zijn ouders moest helpen. Hij droeg toen, zonder het zelf door te hebben, een schunnig lied voor aan de gasten en kreeg straf van zijn vader. Over exacte werktijden werd niet gezeurd in die tijd en zaterdagochtend werd er ook gewerkt. De heer Van Calkar vertelt dat hij bij Dijkhuis veel geleerd heeft van een timmerman die later helaas naar Nieuw Guinea vertrok. Bij Dijkhuis in Ruischerbrug kreeg hij een weekloon uitbetaald. In 1966 toen hij trouwde was dit zo’n zestien tot achttien gulden in de week. Geen vetpot, maar normaal in die tijd. Op zijn twintigste moest de heer Van Calkar in militaire dienst. Hij kreeg dan af en toe vrij als het druk was bij zijn baas i.v.m. de krapte in de bouw. Hij was toen bijna allround in de bouw. Hij kon kozijnen en ramen maken, metselen, tegels zetten etc. Voegen en stukadoren deed hij niet. Op de knutselclub in het dorp heeft hij als kind ook veel geleerd vertelt hij en hij geeft een paar voorbeelden. Kinderen knutselen te weinig sinds de computer is gekomen vindt de heer Van Calkar.

Op de Ambachtsschool, vertelt de heer Van Calkar, kon je aan het eind van het eerste jaar de richting kiezen waarin je verder wilde gaan, nadat je eerst alle drie richtingen (schilderen, bankwerken en timmeren) had gevolgd. De opleiding was ook gericht op de behoeften van de scheepswerven in de buurt. De heer Van Calkar vertelt over de opkomst van de machines en hoe hij als kind stiekem de gevaarlijke (zaag)machines van de dorpstimmerman gebruikte. Op zijn zestiende was hij klaar met de driejarige opleiding op de Ambachtsschool. Hij ging aan het werk en in de avonduren volgde hij, zoals gebruikelijk in het leerlingstelsel, de avondschool die was verbonden aan de Ambachtsschool. Leerlingen op de avondschool waren goed gemotiveerd herinnert hij zich. Hij ging met de brommer naar school na een dag werken en was soms meestal erg moe. In de avonduren leerde hij o.a. bestektekeningen, houtverbindingen en ingewikkelde trappen maken. De ontwikkelingen op zijn vakgebied gingen snel in die jaren. Er kwamen timmerfabrieken die het zelf vervaardigen van kozijnen en trappen overbodig maakten. Daardoor deed hij steeds meer renovatie werk. Na de avondschool deed de heer Van Calkar een gezellencursus. In het leerlingstelsel, legt hij uit, kon je een hoger loon krijgen als je er (weer) een diploma bij had gehaald en je kennis had vergroot.

Zijn baas in Ruischerbrug, waar hij zestien jaar voor werkte, was in feite een dorpstimmerman met twee of drie knechten vertelt de heer Van Calkar. Daardoor werkte hij nog relatief lange tijd handmatig. Een voordeel was dat hij met veel verschillende soorten werkzaamheden in aanraking kwam. Toen zijn baas vijfenzestig werd, in 1974, nam de heer Van Calkar de zaak van zijn baas over en werd hij aannemer. In het begin maakte hij ’s winters, als de bouw stil kwam te liggen, de kozijnen voor een huis waar hij aan werkte, maar later werd dit werk door de fabriek gedaan. Toen hij zelfstandige werd in 1974 begon hij direct met het mechaniseren van het verouderde bedrijf van zijn voormalige baas. Na tijdelijk in een oude boerderij te hebben gezeten vestigde hij zijn bedrijf al snel in het oude schoolgebouw in Scharmer omdat daar meer ruimte en mogelijkheden waren voor hem. Hij vond het vervelend dat hij het moeilijk eens kon worden over de overnameprijs met zijn oude baas, maar deze vroeg te veel voor zijn verouderde bedrijf en hij kon en wilde niet het gevraagde bedrag betalen. Een deel van het (verouderde) materiaal heeft hij toen niet overgenomen. Het klantenbestand was wel inbegrepen en daar heeft de heer Van Calkar veel aan gehad. Hij vertelt dat sommige klanten erg lastig konden zijn als je voor hen werkte, zoals een boer die hem een straalkachel gaf zodat het verlijmde zachtboard plafond sneller zou drogen. Bij een andere boer moest hij zijn brood op de stal opeten bij de koeien.

De heer Van Calkar vertelt dat hij vroeger volop asbest verwerkte zonder te weten dat dit erg schadelijk was voor zijn gezondheid. Wellicht blijken allerlei materialen waar nu mee gewerkt wordt over een aantal jaren ook giftig te zijn denkt hij wel eens. Het valt hem op hoeveel nog bruikbare bouwmaterialen tegenwoordig (2009) worden weggegooid. Zijn laatste weekloon voor hij zelfstandig werd was zo’n honderddertig / honderdvijfendertig gulden herinnert hij zich. Soms moest hij vragen om zijn geld, maar hij werd altijd uitbetaald, hoe krap het ook was. Eens per maand kreeg hij vakantiebonnen. Toen de wijk Lewenborg werd gebouwd hoorde hij dat hij daar meer kon verdienen dan bij zijn baas. Hij loog tegen zijn baas dat hij met ingang van een bepaalde datum in Lewenborg kon gaan werken en dat hij daar meer zou gaan verdienen. Zijn baas liet hem op de middag dat hij zou moeten beginnen gewoon gaan en betaalde hem nog door ook. Hij fietste een eind om in angst dat zijn baas hem zou zien en zou ontdekken dat hij had gelogen. Hij kreeg opslag en bleef bij zijn baas. Timmerman was in die tijd geen vetpot maar je kon er wel redelijk van leven legt hij uit. Zijn vrouw legde direct het geld apart voor de vaste lasten. Toen hij met zijn vrouw verhuisde vanuit een gehuurde rijtjeswoning naar een groter huis met meer privacy in een betere omgeving was hij daar blij mee.

In het begin toen hij voor zichzelf begon, vertelt de heer Van Calkar, was het wel spannend. Hij had een oudere werknemer overgenomen van zijn oude baas en deze was nogal negatief. Zo beweerde hij dat je niet tegen de techniek kunt op vechten. Met een andere man die hij in dienst nam heeft hij vijfendertig jaar met plezier samengewerkt. Op den duur had hij acht man in dienst en er kwam steeds meer werk. Zo brak een moment aan waarop hij vijftien man in dienst had en geen tijd meer had om zelf mee te werken omdat hij het te druk had met organiseren. Hij besloot daarom terug te gaan naar acht man personeel. Dit maakte voor de verdiensten nauwelijks iets uit en het werkte veel plezieriger. De heer Van Calkar vertelt over een huis in Loppersum dat hij heeft gebouwd en waar hij erg trots op is. In deze periode waren er drie aannemers in Harkstede / Scharmer. Er waren weinig vreemde aannemers in de regio actief zoals later. Wel gingen Nederlandse timmerlui in Duitsland werken waar ze meer konden verdienen. Dit is te vergelijken met de Polen die later naar Nederland kwamen vindt de heer Van Calkar. In zijn tijd als aannemer had de heer Van Calkar weinig last van uitstroom en hij werkte met een hechte groep flexibele vaklui die goed op elkaar was ingewerkt. Het personeel in de bouw was destijds nog niet zo gespecialiseerd en veel meer allround vindt hij. Daardoor was er variatie en plezier in het werk. Bovendien deed de timmerman veel meer zelf. Hij legt uit hoe het werk in het bedrijf van zijn zoon, die hem heeft opgevolgd, is verdeeld onder specialisten en veel materialen uit fabrieken prefab worden aangeleverd. Deze systeembouw gaat snel en is goedkoop en efficient maar is minder leuk voor de vakman. Het hoort bij de veranderde tijden waarin geld en luxe steeds belangrijker zijn geworden denkt de heer Van Calkar.

De heer Van Calkar vertelt dat hij vaak met een architect uit het dorp werkte als hij een huis ging bouwen. Een architect uit een dorp was meestal goedkoper dan architecten uit de stad Groningen. Hij noemt architect Van der Molen uit Ruischerbrug als voorbeeld. Deze architect ontwierp veel eenvormiger dan architecten later zijn gaan doen vindt de heer Van Calkar. Tegenwoordig (2009) is er veel meer variatie in (particuliere) woningen vindt hij. Hij vertelt over de tijd dat hij een auto met aanhanger kreeg waardoor hij huizen kon gaan bouwen in plaatsen die verder weg lagen van Scharmer. Ook vertelt hij over het eerste huis dat hij bouwde als zelfstandig aannemer. Hij kreeg destijds last met grondwater toen de fundering handmatig werd gemaakt. Het werk was zwaar in die tijd. Het verkrijgen van een bouwvergunning ging niet altijd even soepel vertelt de heer Van Calkar. Als je met een architect werkte die op goede voet stond met de schoonheidscommissie (welstandscommissie) was het veel gemakkelijker om een vergunning te krijgen. De schoonheidscommissie was vaak streng en droeg regelmatig constructies aan, als alternatief, die de bouwkosten te veel opdreven zodat de begroting werd overschreden, herinnert hij zich.

De heer Van Calkar vertelt over een aannemer in Harkstede in zijn jeugd die veel werkte voor kledingzaken in de stad Groningen. Samen met onderaannemer Roelf Gras ging hij wel eens mee naar zo’n winkel tijdens de verbouw. Soms werd het dan laat omdat de winkel weer snel open moest en er lang werd doorgewerkt. Hij somt nog enkele aannemers en timmerlieden op die actief waren in de omgeving Harkstede / Scharmer. Onderling was er weinig strijd want er was altijd volop werk legt hij uit. Ook in de jaren tachtig van de twintigste eeuw heeft hij nooit last gehad van slappe tijden. Hij benadrukt dat een bedrijf alleen goed kan draaien als je als groep op elkaar kunt vertrouwen en goed samenwerkt. Rotte appels moet je snel uit de mand verwijderen is zijn ervaring. Met z’n allen hadden ze in de loop van de tijd een team opgebouwd dat hard werkte maar ook samen gezellig de week afsloot met een biertje. Ook werden er leuke personeelsreizen gemaakt vertelt hij en hij geeft enkele voorbeelden. De heer Van Calcar vertelt dat hij goed heeft geboerd met zijn bedrijf en ook genoeg op vakantie kon. In onderling overleg met zijn personeel (acht man) werden de vakanties prima geregeld.

Alles ging vroeger handmatig vertelt de heer Van Calkar. In een werkboekje werd alles betreffende het werk bijgehouden en opgeschreven. In een kaartenbak werd het klantenbestand bijgehouden. De gegevens uit het werkboekje werden op de kaart van de betreffende klant overgebracht waarna uiteindelijk de rekening kon worden opgesteld. Meestal was het streven het werk voor een klant voor de kerst / bouwvak etc. af te hebben. Soms werden de rekeningen dan pas tijdens de vakantie op Terschelling geschreven en verstuurd en stond het bedrijf tijdelijk rood. In totaal moest er dan nog tegen de twee ton worden geïnd. Klanten klaagden zelden dat de rekening tegenviel en de kosten te hoog waren opgelopen vertelt de heer Van Calkar. Het meeste werk, met name verbouwingen, nam Van Calkar aan op uurbasis omdat er te veel onvoorziene omstandigheden waren. Tegenwoordig (2009) is vrijwel alle werk aangenomen voor een bepaald bedrag vertelt hij. Met aangenomen werk wordt de klant niet gewaar of je winst of verlies lijdt. Bij werk op basis van een uurtarief kunnen de kosten soms tegenvallen voor een klant en kan de rekening hoger uitvallen dan verwacht. Als er eenmaal wordt gebouwd aan een huis, vertelt de heer Van Calkar, wordt de klant vaak steeds enthousiaster en gaan de kosten voor aan te schaffen sanitair, kranen, keukens e.d. al snel uit de hand lopen. Van Calkar wees de klant hier altijd op. Tegenwoordig (2009) vragen klanten meerdere aannemers om een offerte en zoeken daarnaast vaak nog op internet. Hiermee is het complexer geworden dan voorheen. Als werk werd aanbesteed in de tijd van Van Calkar maakten een stuk of vier aannemers een offerte. Degene die het werk werd gegund betaalde de anderen die hadden ingeschreven een vast bedrag ivm gemaakte kosten. Een eerlijk systeem vindt de heer Van Calkar. Ook werden vroeger wel prijsafspraken gemaakt of er werd, op afspraak, even boven een concurrent geoffreerd. Zonder controle gebeurt zoiets al snel vertelt hij.

De heer Van Calkar noemt een aantal boderijders die voor aannemers werkten in vroeger tijd (oa Klootsema en Hamminga uit Harkstede, Knol uit Scharmer). Hier waren natuurlijk kosten aan verbonden. De heer Van Calkar herinnert zich dat hij altijd probeerde een vrachtje te bezorgen tijdens zijn rijlessen voor het groot rijbewijs om kosten te besparen. Hij vertelt het belang van boderijders in die tijd (vervoer van allerhande zaken, zoals bijvoorbeeld een te repareren kunstgebit of bril, naar de stad en terug). Het begrip afstand had destijds een heel andere inhoud. Op vakantie naar Norg was al ver van huis. Terug kijkend vindt de heer Van Calkar dat er erg veel met de handen is gewerkt destijds (lossen van stenen en pannen). Materiaal werd behoedzaam behandeld en er was respect voor het vak van iemand anders concludeert hij. Tegenwoordig (2009) bezuinigen mensen bijvoorbeeld op een schilder en doen schilderwerk zelf, maar het resultaat is er vaak naar vindt hij. Schilderen is een vak op zich en dat moet zo blijven volgens hem. Kleinere zaken vervoerde de heer Van Calkar in het begin met de (bak)fiets. Grotere zaken (balken e.d.) vervoerde de boderijder voor aannemers (per vrachtwagen). Destijds waren de huizen ook wat eenvoudiger. Zwaar en duur natuursteen voor dorpels bijvoorbeeld werd nauwelijks gebruikt.

De heer Van Calkar vertelt dat hij met een hecht team werkte dat een eenheid vormde. Zijn bedrijf had een goede naam in de regio. Jaren later kreeg hij nog wel eens complimenten van oud klanten voor het door hem gebouwde huis. Veel klanten lieten hun bouwwerkzaamheden al twee generaties door de firma Van Calkar verrichten. Een opdracht werd destijds als het ware aangenomen bij de keukentafel en er was geen chique ontvangst in een duur kantoor vertelt hij. Hij vertelt vervolgens over een bezoek aan het luxe kantoor van Raab Karcher in Assen. De heer Van Calkar vindt dat hij zijn mooiste huis heeft gebouwd in Loppersum. Een groot en bijzonder pand dat destijds een uitdaging vormde om te bouwen. Oudere huizen vindt hij mooier dan moderne. Moderne huizen vindt hij vaak saaier. De heer Van Calkar kijkt vol tevredenheid terug op zijn tijd als aannemer. De variatie in de werkzaamheden spraken hem het meest aan. Ook het kunnen aanschouwen van de resultaten gaf veel bevrediging. Toen de heer Van Calkar met de VUT ging reden zijn kinderen hem langs de huizen die hij had gebouwd en hij verbaasde zich over de productie van zijn bedrijf. Hij vertelt dat hij altijd op zijn personeel kon rekenen. Gemiddeld bouwde hij vier huizen per jaar. In totaal heeft hij zo’n tachtig huizen gebouwd en daarnaast nog veel onderhoudswerk verricht en melk- en veestallen gebouwd. Van Calkar bouwde ook buiten de regio Harkstede tot in Zoutkamp, Loppersum en Zuidlaren. Tenslotte vertelt hij nog over de aanpassingen en verbouwingen die hij heeft gedaan in het oude schoolgebouw waar hij in woont. Hij heeft o.a. een oud schoollokaal (her)ingericht. Na zijn pensioen heeft hij zich nooit verveeld.