Julius Petersen

Leraar en filmmaker

Julius Petersen (1882–1949),  leraar Staatswetenschappen, -huishoudkunde, -inrichting, Economie èn reiziger, is geboren in Sappemeer en overleden in Groningen. Naast zijn werkzaamheden als leraar Engels was hij ook een verdienstelijk amateurfilmer.

Zijn materiaal bestaat onder andere uit een aantal prachtige 16mm films met beelden van de stad Groningen, vóór en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast heeft Petersen een aantal mooie vakantie- en reisfilms nagelaten. Hij reisde graag en ging onder andere naar Zeeland, maar hij filmde ook cruisetochten die hij met zijn vrouw maakte naar de Azoren, Scandinavië en hij ondernam een prachtige reis naar de middernachtszon, welke hij ook op film vastlegde.

Portret uit een fotoalbum van Petersen

Portret uit een fotoalbum van Petersen

Chris Tiddens

Veel van Petersens films hebben zogeheten tussentitels. Sommige zonder signatuur, onderaan andere staan soms zijn eigen initialen: J.P.. Een aantal hiervan zijn echter ook gesigneerd met CRT. Die zijn dan gemaakt door Chris Tiddens, de beroemde Groninger filmer die mede befaamd was om zijn tussentitels.

Tiddens en Petersen hebben dus samengewerkt bij het monteren. Dat is ook niet zo vreemd. Beiden waren actief als lid van de amateurfilmclub de Groninger Smalfilmers (GSF). Bovendien waren de twee buren van elkaar aan de Prinsesseweg in de stad Groningen.

Linksvoor Chris Tiddens, ernaast Petersen

Linksvoor Chris Tiddens, ernaast Petersen

Straatbeelden in vooroorlogs Groningen

De Groninger films van Petersen zijn vooral interessant omdat ze tamelijk uitgebreid straatbeelden laten zien. Bijvoorbeeld in Groningen I, Groningen II en Groningen III.

Vele gebouwen, ook die er tegenwoordig door het oorlogsgeweld bijvoorbeeld niet meer staan, en andere plekken in de Stad komen voorbij. Stadjers lopen over de stoep of fietsen over straat tussen ander verkeer. Soms komen er opeens fragmenten in kleur voorbij en dat is bijvoorbeeld voor de jaren 30 tamelijk bijzonder.

Tentoonstelling 1948

Van 25 augustus tot en met 9 september 1948 vond in het Stadspark in Groningen een grote tentoonstelling plaats. Hier was te zien wat Nederland, en vooral de provincie Groningen, op agrarisch, industrieel en cultureel gebied drie jaar na de Tweede Wereldoorlog al weer vermocht. Het was een succesvol evenement, met meer dan 200.000 bezoekers. Petersen heeft een filmverslag van deze tentoonstelling gemaakt: Tenstoonstelling Groningen 1948.

Het laatste deel van deze film bestaat uit feestelijkheden die in de stad Groningen plaatsvonden vanwege het 50-jarig-regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Ook hier zijn de beelden deels in kleur. In deze film zijn de lege plekken in de binnenstad, sporen van het oorlogsgeweld, nog goed te zien.

Tentoonstelling 1948, still uit AV4988

Tentoonstelling 1948, still uit AV4988

Cruises

Petersen heeft ook een drietal verre reizen per cruiseschip op film vastgelegd. Hier neemt de filmer eveneens weer ruim de tijd voor het vastleggen van zijn beelden. De kijker krijgt zo een hele aardige inkijk in het leven op zo’n cruiseschip in de jaren dertig en het zicht dat de reiziger vanaf het dek had op zee, passerende schepen, de kust en havenplaatsen. Maar ook de dorpen en steden die onderweg met excursies worden aangedaan, komen uitgebreid aan bod.

De film Generale naar Scandinavië kent een mooi cyclisch begin en einde middels beelden van de stoomtrein waarmee het echtpaar van het Groninger Hoofdstation vertrok en twee weken later weer thuiskwam.

Still uit Generale naar Scandinavië, flaneren op het dek van een cruiseschip

Still uit Generale naar Scandinavië, flaneren op het dek van een cruiseschip

Filmografie Julius Petersen