…meen was de avond voor hen vrij. Als kind verrichtte Kingma hand- en spandiensten. Met een hark hooi keren was bijvoorbeeld te zwaar. Paarden mennen leerde hij wel snel. Ze had…

Een werkdag in Kingma's jeugd begon vroeg. Vader stond om half zes op om met de hand te melken, op het land of in de stal. Voor acht uur kwam de melkrijder langs, dus dan moesten de melkbussen buiten staan. Dan werd er ontbeten met brood en dan aan het werk, afhankelijk van het seizoen. In de zomer moest het gras eerst droog zijn. Dus op het land kon je dan pas vanaf tien of elf uur aan de slag. Om tien uur werd er koffie gedronken om twaalf uur was het eten. Daarna weer aan het werk, om half vier thee drinken en tegen vieren weer melken. In de winter was het dan klaar, in de zomer soms nog wat aan het werk. Over het algemeen was de avond voor hen vrij. Als kind verrichtte Kingma hand- en spandiensten. Met een hark hooi keren was bijvoorbeeld te zwaar. Paarden mennen leerde hij wel snel. Ze hadden vroeger in het begin twee paarden, maar dat werd er al snel één. Dat was goedkoper. Kingma's vader was vindingrijk genoeg om het met een paard af te kunnen.

Het houden van vee gaat nu anders dan vroeger. Koeien staan nu niet meer een half jaar stil op de stal. Dat is niet goed. Nu lopen koeien we……

Het houden van vee gaat nu anders dan vroeger. Koeien staan nu niet meer een half jaar stil op de stal. Dat is niet goed. Nu lopen koeien weer iets meer rond. Kingma vindt dat mensen te snel idealiseren. Een koe zit opgesloten, dat lijkt misschien zielig, maar hij kan zich ook niet meer zonder de mens redden. Dat geldt voor honden ook. De boerderij heeft nu alleen nog maar met koeien. Verder niets.

Berend Kingma is geboren in Marum op de boerderij waar hij nu nog woont en die sinds 1850 in bezit is van zijn familie. Zijn overgrootvader ……

Berend Kingma is geboren in Marum op de boerderij waar hij nu nog woont en die sinds 1850 in bezit is van zijn familie. Zijn overgrootvader was eerste bewoner. Het is een veehoudersbedrijf, maar vroeger hadden ze er ook wel een beetje aardappels en graan erbij. Zwartbontvee, met koeien voor zowel melk als vlees. Geen grote slachtkoeien, maar kleinere beesten met veel vet. Zijn voorouders woonden dus ook al op de boerderij. Kingma's vader nam het over van zijn vader. Kingma heeft alle akten vanaf 1870 hiervan nog. Het is iets van de familie. Die eigen geschiedenis spreekt Kingma ook aan.

…e tijd. Het melken kostte ongeveer tien minuten per koe. Op de fiets met een fietskar reden ze naar het land. Dat ging sneller dan met paard en wagen. Kingma herinnert dat ze tw…

In de zomer werden koeien gemolken op het land. Kingma vertelt dat je ze vastzette aan een paal als ze niet mak waren. Soms ook niet, dan spande je de koe alleen. Dat scheelde tijd. Het melken kostte ongeveer tien minuten per koe. Op de fiets met een fietskar reden ze naar het land. Dat ging sneller dan met paard en wagen. Kingma herinnert dat ze twaalf koeien hadden, waarmee ze in de zomer vier of vijf melkbussen konden vullen met melk. In de winter minder. Kleine hoeveelheden, zeker vergeleken met nu.

Kingma's moeder en vader werkten samen op de boerderij. Kingma heeft het zelf ook met zijn vrouw gedaan. Dat gaat de hele tijd door. Terwijl……

Kingma's moeder en vader werkten samen op de boerderij. Kingma heeft het zelf ook met zijn vrouw gedaan. Dat gaat de hele tijd door. Terwijl je bezig bent, bespreek je zaken. Dat hoeft volgens Kingma niet apart aan de keukentafel. Overleggen kan ook uitstekend tijdens het melken of maaien. Wel is het zo dat tegenwoordig door modernisering zaken veel sneller gaan dan vroeger en dat je ook minder afhankelijk bent, van het weer bijvoorbeeld. Maaien en hooien gaat wat dat betreft heel anders.

Vroeger, zo in de oorlogstijd kwamen er zo heel niet veel verkopers bij de Kingma's aan de deur. Wat hiermee te maken had was ook dat ze ger……

Vroeger, zo in de oorlogstijd kwamen er zo heel niet veel verkopers bij de Kingma's aan de deur. Wat hiermee te maken had was ook dat ze gereformeerd waren en dat mensen van hun eigen kerk wat dat betreft voor gingen. Meel, kruidenierswaren, brandstof en kunstmest kwam allemaal van dezelfde persoon. Dat stond eigenlijk van tevoren al vast. Er waren geen gereformeerde bakkers, dus met de bakkers ging dat anders. Op zaterdag kwamen er altijd twee. Ze hadden vroeger ook kippen en de eieren gingen naar de kruidenier. Dat werd een soort ruilhandel. Dat gebeurde volgens Kingma vroeger vaker. De veekoopman kwam ook aan de deur. Dat was ook een vaste man, want als Kingma's vader tevreden was over iemand, dan bleef hij bij hem. Werd zijn vertrouwen echter geschonden, dan was hij er meteen klaar mee.

Kingma nam het boerenbedrijf van zijn vader over in 1963. Zijn vader overleed en zo kwam hij er op relatief jonge leeftijd met zijn moeder, ……

Kingma nam het boerenbedrijf van zijn vader over in 1963. Zijn vader overleed en zo kwam hij er op relatief jonge leeftijd met zijn moeder, hij was nog niet getrouwd, alleen voor te staan. Vervolgens trouwde hij met zijn vrouw en zij kwam er bij. Even woonden ze er nog even met hun drieën, wat voor zijn vrouw niet heel gemakkelijk was. Kingma heeft in bedrijfsvoering niet veel veranderd, afgezien van wat eigen ideeën hier en daar. Volgens Kingma boert een boer altijd op het minimum, maar probeert hij wel steeds groter te worden. Zo kwamen er bijvoorbeeld meer koeien. Kingma heeft ook veel aan zijn vrouw te danken die een uitstekende boerin was, met een glimlach zegt hij over haar "dat was een boer, meer boer dan ik". Het werkt bij het boerenbedrijf eigenlijk alleen als je er alle twee helemaal achter staat volgens Kingma.

Kingma is ook in de politiek actief geweest. Zijn vader ook, die was ook maatschappelijk betrokken en was lid van de pachtersbond, om op te ……

Kingma is ook in de politiek actief geweest. Zijn vader ook, die was ook maatschappelijk betrokken en was lid van de pachtersbond, om op te komen voor mensen. Kingma is opgegroeid in een wereld waarin je kijkt naar de omgeving en je je mond niet houdt als dat zo uitkomt. Zo is hij in de politiek terecht gekomen. Hij is begonnen bij de CHU. Na de Nacht van Schmelzer heeft hij een keuze gemaakt voor de PPR, een hele andere hoek, zeker gezien zijn christelijke achtergrond. Hij maakte snel politieke carrière. Een boer kan volgens Kingma vrij zeggen wat hij denkt zonder zijn bedrijf in problemen te brengen. Heel anders dan een kruidenier die veel afhankelijker is van zijn klanten. Bovendien ving zijn vrouw al het werk thuis probleemloos op. Dat ging goed.

Toen hun kinderen geboren veranderde er ook niet heel. De kinderen liepen gewoon tussen de koeien door. Daar deden ze niet moeilijk over. K……

Toen hun kinderen geboren veranderde er ook niet heel. De kinderen liepen gewoon tussen de koeien door. Daar deden ze niet moeilijk over. Kingma ging met zijn kinderen 's ochtends naar zwemles en zijn vrouw ging dan melken. Dat ging heel netjes. Inmiddels hebben Kingma's dochter en man het boerenbedrijf overgenomen.

Kingma doet aan wichelroede lopen. Zijn voormalige buurman kon dat. Die man zocht naar water om putten te kunnen slaan met behulp van een wi……

Kingma doet aan wichelroede lopen. Zijn voormalige buurman kon dat. Die man zocht naar water om putten te kunnen slaan met behulp van een wilgentak. Kingma bleek dat ook te kunnen. Hij kan met een jonge wilgenteen water vinden in de grond. Tegenwoordig heb je overal waterleiding, maar vroeger niet en bovendien is het in zijn gebied droog, dus dan komen waterputten erg van pas voor de koeien in het land. Kingma gelooft dat het vroeger veel meer gebeurde, dat zie je aan waterputten in dorpen. Nu doet hij het nog wel, maar dan voor hobby. Hij heeft zo de put van het klooster van Trimunt gevonden. Niet iedereen kan wichelroede lopen. Volgens Kingma heeft het ook met je lichaam te maken. Wichelroede lopen kan hij, maar aardstralen voelt hij bijvoorbeeld niet. Mensen hebben geen binding meer met de natuur. Ze zien niet meer in de lucht wanneer het gaat regenen of stormen. Een boer moet dat hebben zegt Kingma. Als boer probeer je de natuur wel wat naar je hand te zetten vindt Kingma, maar dat kent z'n grenzen. Het is een slingerbeweging van natuur naar cultuur en weer terug. Een normaal proces dat volgens Kinga al eeuwenlang zo verloopt.

Kingma houdt zich ook bezig met de geschiedenis van Marum. De geschiedenis van zijn eigen boerderij kent hij ook. Het is verbonden met het l……

Kingma houdt zich ook bezig met de geschiedenis van Marum. De geschiedenis van zijn eigen boerderij kent hij ook. Het is verbonden met het landschap waarin het staat. Er zijn schriftelijke bronnen uit de vroege 16e eeuw waarin duidelijk wordt dat er toen al werd geboerd. Er moet ook een houten balk in de boerderij zijn uit de tijd van Bommen Berend. De bewoners van zijn boerderij hebben zich ook lang verzet tegen de familie van Ewsum die land kochten achter de boerderij. Uiteindelijk hielden de Van Ewsums via de kerk veel invloed op de boerderijen. Het is al met al een oud bewoond gebied. Het pad waar de boerderij aan ligt is een van de oudste van Nederland. De geschiedenis loopt als een rode draad door het gebied. Kingma vindt het interessant om de kenmerken van het verleden, zoals de opstrekkende boerderijen, de invloed van de Coendersborg en de venen van Nienoord en de grondgesteldheid in relatie tot de bebouwing, terug te zien in de omgeving. Dat boeit hem zeer. Kingma vertelt over de eigendomsgrenzen en de percelen en de verkoopt van venen en de problemen tussen de boeren en de heren van Nienoord hierover. Zijn opa hooide bijvoorbeeld in het vochtige veengebied met een seis en op sokken. Dan ging het hooi met een praam verder. Kingma wil graag, als lid van Heemkundekring Vredewold West, de geschiedenis teruggeven aan de mensen door ze te laten kijken naar het landschap en naar oude kaarten. En ook met die visie bezig te zijn met het landschap nu. Kingma constateert dat in vroeger tijden mensen soms snel rijk werden met de koop en bouw van boerderijen of borgen, maar dat die rijkdom ook snel weer over ging. Het kan volgens hem niet anders of tegenwoordig moet dat ook zo gaan, met makelaars bijvoorbeeld. Hij noemt dat het cynisme van rijk worden, "als je er niet voor hebt gewerkt, ben je het ook zo weer kwijt, zei zijn oma al.

Kingma is nog een klein beetje politiek actief, nu voor de PvdA. Hij houdt zich meer met geschiedenis bezig en wil het historisch besef dat ……

Kingma is nog een klein beetje politiek actief, nu voor de PvdA. Hij houdt zich meer met geschiedenis bezig en wil het historisch besef dat tegenwoordig belangrijk is, ook gebruiken. Bijvoorbeeld met een canon voor het Westerkwartier en een projectgroep voor fietsknooppuntroutes. Op de boerderij doet hij niet veel meer. Dat is ook niet nodig. Hij wil zijn kinderen ook niet voor de voeten lopen. Zij hebben hun eigen ideeën en hun eigen zorgen.

…rlog had zijn vader een aflegger aan de maaimachine om de schoven er af te halen. Die moesten dan nog wel gebonden worden. Kingma reed paard en zijn vader deed ondertussen de sc…

Kingma's grootvader was omstreeks 1900 al met mechanisatie in de weer, met een maaimachine. Dat zorgde voor spanningen, omdat mensen hun werk hierdoor verloren. Kingma's vader had ook een maaimachine, omdat hij in zijn eentje veel moest doen en dus ook niet veel personeel kon betalen. Met een schudder en een hooihark, maar dan nog had je personeel nodig. Kingma's vader was dus vindingrijk en kon zich goed redden. Met een hark, schudder, maaimachine en platte wagen redde zijn vader zich heel goed. In de oorlog had zijn vader een aflegger aan de maaimachine om de schoven er af te halen. Die moesten dan nog wel gebonden worden. Kingma reed paard en zijn vader deed ondertussen de schoven. In de jaren vijftig kwam de eerste swielmachine (?). En toen Kingma een jaar of vijftien was de eerste melkmachine. Zijn vader was wel gecharmeerd van mechanisatie. Vanaf dat moment werd er ook steeds meer vernieuwd. Een eenpaards maaimachine met messen door motoren aangedreven kwam er en daarna de tractor. Dat was ook een succes. De mechanisatie was niet te stoppen, het werd steeds groter, waardoor het voor een individuele boer bijna niet meer is bij te houden. Kingma is overigens ook bevoegd mensen te leren melken, dus met de hand bleef hij het doen.

…taan. En de tapse vorm links in de schuur, die precies paste in de vorm waarmee het gras op de wagen lag (met een deurtje waardoor het paard er uit kon). Aan de overzijde was de…

Kingma staat in de schuur van de boerderij. Die schuur laat ook wat zien over het verleden. Zoals de kromme gebinten die er al eeuwen staan. En de tapse vorm links in de schuur, die precies paste in de vorm waarmee het gras op de wagen lag (met een deurtje waardoor het paard er uit kon). Aan de overzijde was de vorm juist precies andersom. Voorin stonden de grootste koeien en achterin de kleine. Daarboven een zoldertje met de kippen. Dan was er ook nog een stukje paardenstal, die koel en droog moet zijn.