Als kamermeisje hoefde mevrouw niet veel zwaar werk te doen. Het was bij een herenboer en ze hoorde er ook een beetje bij. 's Morgens droeg ……

Als kamermeisje hoefde mevrouw niet veel zwaar werk te doen. Het was bij een herenboer en ze hoorde er ook een beetje bij. 's Morgens droeg ze een bont schort als een verpleegster en 's zomers een wit schort met een zwarte jurk. Ze zat graag in de tuin te werken, maar dan moest ze achter de heg blijven, zodat ze de familie en het bezoek in de serre niet kon zien en vice versa. Er waren dienstmeisjes die hard werkten, maar met hen had ze geen contact. De dochter van de boer hoefde nooit te werken. Zij hoefde weinig te doen, een beetje de tafel dekken. Het beviel mevrouw niet heel erg. Ze trof het op zich wel, maar had liever niet bij de boer gewerkt. Mevrouw had een vriendin, een nicht. Met haar heeft ze in een krontjongorkest gespeeld. Ze deed ook aan gymnastiek en handbal. Ze heeft nog in het Stadspark en in het Oosterpark in Groningen gehandbald. Ze werd met haar team uit Loppersum kampioen. Ze herinnert zich nog goed hoe de meisjes uit de stad na de wedstrijd gingen douchen, naakt. Ze had zoiets nog nooit gezien. Zij kenden geen douche. Als ze zich wasten, was dat in de slaapkamer met een emmer, eens per week op zaterdag. In Sint Annen later was zij het eerste gezin dat een douche kreeg. Dat was luxe.

Met de plattelandsvrouwenvereniging heeft mevrouw niet zulke goede ervaringen. Het was net of zij er niet helemaal bij hoorde. Eerst ging he……

Met de plattelandsvrouwenvereniging heeft mevrouw niet zulke goede ervaringen. Het was net of zij er niet helemaal bij hoorde. Eerst ging het nog wel, later niet meer, toen er naast boeren ook burgers bij kwamen. Mevrouw denkt dat het misschien ook wel aan haar zelf lag. Ze blijft liever wat op de achtergrond en toen ze echt het gevoel kreeg er niet bij te horen, heeft ze bedankt. Bij de plattelandsvrouwen werd soms een lezing gegeven, of liedjes gezongen. Op het moment dat burgervrouwen er bij kwamen integreerden die niet met de boeren. Dat was niet zo gezellig. Sint Annen was vooral een arme arbeidersgemeenschap. De boeren in Sint Annen gingen daarom ook liever naar Ten Boer voor vertier. Na de mechanisatie in de landbouw vertrokken de arbeiders van Sint Annen. Die gingen in Groningen wonen. Het dorp veranderde, maar toch bleef er volgens mevrouw wel een zekere gezellige dorpssfeer bestaan.

Mevrouw Vegter is 92 jaar en geboren in Loppersum. Ze komt uit gezin met twee kinderen (jongen en meisje). Ze woonde op boerderij Leege Schu……

Mevrouw Vegter is 92 jaar en geboren in Loppersum. Ze komt uit gezin met twee kinderen (jongen en meisje). Ze woonde op boerderij Leege Schuttel. Er stonden drie boerderijen naast elkaar, met de namen Volhand (Volle Hand) , Leegschuddel (Leege Schuttel) en Vreetop. Landlopers gaven die namen en die sloegen op hoe ze behandeld werden op de betreffende boerderij. Tegenwoordig heet haar boerderij Jonge Sikkenheerd. Mevrouw herinnert zich een landloper, Kip uit Veendam die met kamferballen en naaigerei langskwam. Hij droeg een kistje op de rug met de afbeelding van een mooie vrouw en op de andere kant de tekst 'Kijk op u zelve'. Die man kwam lopend uit Veendam en sliep in schuren. Hij kreeg koffie binnen en trok dan verder, lopend over onverharde wegen. Op haar ouderlijke boerderij werden koren, pootaardappelen en vlas verbouwd. Het was niet zo'n grote boerderij van 30 bunder. Haar vader huurde de boerderij. Toen mevrouw zes of zeven was is ze met haar ouders naar Westeremden verhuisd. Haar vader liet daar een huis bouwen. In Westeremden is ze naar school gegaan. Daar heeft ze een hele fijne tijd gehad en heeft ze veel geleerd, handwerken bijvoorbeeld. Ze heeft er operettes opgevoerd in het dorpshuis en van alles ondernomen. Na zeven jaar is ze weer verhuisd naar een boerderij en weer later zijn haar ouders teruggekeerd naar Westeremden. Haar broer werkte met vader mee en er waren ook arbeiders uit het dorp, zichters bijvoorbeeld. Zelfs twee uit Kiel-Windeweer die door de week bleven slapen in het hooi en die met hen meeaten en in het weekend naar huis gingen. Haar ouders zijn nog wel bij hen op bezoek geweest. Mevrouw hoefde als meisje niet mee te helpen, behalve met aardappels poten, al moest ze er wel opletten dat ze de aardappel niet omgekeerd in de grond legde. In de boerderij sliep ze in een slaapkamer. Mevrouw beschrijft de indeling in kamers van de (ruime) boerderij. Moeder hielp niet veel mee. Ze breide voornamelijk veel.

Na zeven jaar in Westeremden keerden ze weer terug naar dezelfde boerderij in Loppersum. De zoon van de eigenaar had daar gewoond, maar dat ……

Na zeven jaar in Westeremden keerden ze weer terug naar dezelfde boerderij in Loppersum. De zoon van de eigenaar had daar gewoond, maar dat ging niet goed. Het huis in Westeremden werd verhuurd. Na hun tijd op de boerderij in Loppersum keerden haar ouders terug naar Westeremden. De openbare school in Westeremden heeft mevrouw bezocht. Daar heeft ze van een goede meester heel veel geleerd. Mevrouw is nog vier jaar enkele avonden in de week naar een avondschool geweest. Haar broer ging ook. Ze leerde daar rekenen en schrijven voor zover ze het zich nog herinnert. Daar leerde ze ook veel. Ze genoot ervan. Ze vond het niet leuk toen ze niet verder mocht leren. Maar zo ging dat. Ze was graag onderwijzeres geworden. Ze moest werken terwijl haar nichten bijvoorbeeld wel mochten doorleren. Het had met geld te maken, haar vader was te zuinig. Ze is hier lang boos over geweest. Desondanks heeft ze het naar eigen zeggen erg getroffen met haar leven en zeker ook met haar man. Na de avondschool heeft ze thuis gewerkt en bij anderen. Om wat te kunnen verdienen en een leuk jurkje te kunnen kopen, bij C&A bijvoorbeeld. Ze hoefde nooit vervelend werk te doen, zoals schrobben en poetsen. Ze weet niet waarom, mogelijk omdat haar ouders boer waren. Strijken deed ze wel en soms deed ze dat thuis, omdat ze thuis al elektriciteit hadden. Ook tijdens de oorlog hadden ze elektriciteit (en dus licht), omdat ze aardappels moesten bewaren voor de Duitsers. Dat moest verwarmd worden tijdens de koude winters in de oorlog. Mevrouw heeft ook nog met meisjes op een veilinghal in Loppersum gewerkt: appels sorteren. Dat was ook in de oorlog. In Wat ze hiermee verdiende mocht ze houden. Dat ging naar de spaarbank. Elke zondagmorgen moest mevrouw haar fiets schoonmaken. Haar vader gaf haar altijd een nieuwe fiets.

Haar vader had goede verhouding met andere boeren. Mevrouw vertelt trots over haar vader. Ze hadden vier paarden, twee moesten in de oorlog naar Duitsland. Dat was erg verdrietig,…

Haar vader had goede verhouding met andere boeren. Mevrouw vertelt trots over haar vader. Ze hadden vier paarden, twee moesten in de oorlog naar Duitsland. Dat was erg verdrietig, maar verder viel het in de oorlog wel mee. Ze hadden genoeg te eten en er kwamen ook mensen om eten te halen. Al vindt mevrouw het jammer dat niemand daar ooit voor heeft bedankt. Ze draaiden ook stiekem olie. Dat gaven ze aan bekenden weg. Op haar 26ste is ze getrouwd. Tot die tijd werkte ze dus bij mensen. Ze vond niet alles leuk, tafelschikken bijvoorbeeld. Maar ze klaagt niet. Ze heeft altijd een goed leven gehad. Met haar man werkte ze op de boerderij. Zij molk de koeien, ongeveer 60 of 70. Elke dag stond ze hierom om vijf uur op. Toen ze 22 was leerde ze haar latere man kennen. Dat was een man uit duizenden. Eerst woonden ze in Loppersum en verbouwden ze kolen en aardappels. Daarna huurden ze een boerderij in Sint Annen die ze later konden kopen. Daar hebben ze ook eerst kolen verbouwd. Daarna schakelden ze over op koeien. Dat was minder zwaar werk. Ze molken vanaf het begin al met een melkmachine. Als een van de eerste hadden ze die. Dat vond men in die tijd heel vreemd. Haar man volgde een cursus over mechanisatie, samen met andere boeren. Hij wilde daar iets vertellen voor de klas wat hij had geleerd, maar een collega boer wees hem er fijntjes op dat hij nooit de Landbouwschool had bezocht! Ze hadden in het begin één paard, voor 16 bunder land. Later kwam er nog 16 bij. Toen het paard weg ging, kochten ze een tractor van het merk 'Ferguson'. Haar man moest tractor leren rijden naar Ten Boer. Dat ging goed. Tractor kochten ze rechtstreeks van de dealer uit Siddeburen. Ze vond het jammer van het paard dat weg ging. Toen hun arbeider naar Canada vertrok is zij maar gaan melken. Ze heeft twee keer les gehad en toen kon ze melken.

Ze hadden een grote schuur, die haar man met anderen zelf op gebouwd. Daar konden 70 koeien in. Ze molk de beesten in haar eentje. Dat vond ……

Ze hadden een grote schuur, die haar man met anderen zelf op gebouwd. Daar konden 70 koeien in. Ze molk de beesten in haar eentje. Dat vond ze plezierig werk. Ze stond op om vijf uur. Ze waste de uiers van de koeien wassen en bond de staarten op. De koeien stonden of lagen op rubber matten voor de warmte. Zo lagen ze niet op de steen. In het midden kon tractor langs met kar voor voeding. Er stroomde water met een pomp voor de dieren. Eerst pompte ze met de hand, later met een motor. De slangetjes kwamen in een melkbus uit en die stroomde dan soms over. Er waren veel melkbussen. Daarna werd er een leiding aangelegd, waarmee de melk niet meer in bussen, maar in één grote tank terecht kwam. Het werd dus allemaal steeds beter. Het was niet gebruikelijk dat mevrouw dat in haar eentje deed. Ze kon het alleen af. Haar man en de hulp droegen de bussen weg. Die werden vervolgens opgehaald. Dat was zwaar werk. De mechanisatie zette door. Er kwam nog een schuur, een ligboxenstal, maar dat vond ze te koud.

Na het melken tegen achten werkte mevrouw wat in de tuin of ging ze eens bij iemand op bezoek. Om vier uur moest ze weer thuis zijn om te me……

Na het melken tegen achten werkte mevrouw wat in de tuin of ging ze eens bij iemand op bezoek. Om vier uur moest ze weer thuis zijn om te melken. Elke donderdag bezocht ze haar moeder in Westeremden op de fiets. In 1946 kreeg ze een bromfiets, waar ze nog een rijbewijs voor heeft. Op zeventigjarige leeftijd heeft ze nog haar autorijbewijs gehaald. Ze is twee keer in haar leven op vakantie geweest, met een Rijnreis en een keer naar Wenen. De vakantie zelf was niet zo'n succes, maar Wenen vond ze wel interessant. Hun bedrijf is nooit echt gegroeid. Ze kon er prima van leven.

Mevrouw zou haar leven zo overdoen, al had ze nog wel meer willen leren. Op het land zijn, de trein voorbij zien komen (waarna ze wist dat z……

Mevrouw zou haar leven zo overdoen, al had ze nog wel meer willen leren. Op het land zijn, de trein voorbij zien komen (waarna ze wist dat ze naar huis moest om te gaan koken). Ze was wel een buitenbeentje. Mevrouw heeft ook nog een aantal jaren een groentewinkeltje gehad. Dat was heel gezellig. Ze had een aantal vaste klanten. Al met al vindt mevrouw dat ze een prachtig leven heeft gehad.

Mevrouw Vegter is op uitnodiging naar de kroning van koningin Beatrix geweest in Amsterdam. Dat had een buurman (tevens wethouder) geregeld ……

Mevrouw Vegter is op uitnodiging naar de kroning van koningin Beatrix geweest in Amsterdam. Dat had een buurman (tevens wethouder) geregeld omdat ze nog nooit op vakantie was geweest. Ze vond het een indrukwekkende bijeenkomst, al begrijpt ze niet helemaal waarom het haar is overkomen. Na afloop was er eten in het Concertgebouw (mevrouw heeft het over het Concerthuis), waar ze naast commissaris van de koningin Toxopeus een broodje at.

Mevrouw heeft tot haar zeventigste op de boerderij gewerkt. Tot dat moment molk ze nog koeien. Haar man ging nog een tijdje door, daarna heb……

Mevrouw heeft tot haar zeventigste op de boerderij gewerkt. Tot dat moment molk ze nog koeien. Haar man ging nog een tijdje door, daarna hebben ze de boerderij verkocht.

…eren. Mevrouw vond het gezellig, het beviel haar er goed. De binnenmuren van hun boerderij waren opgebouwd uit kloosterstenen. In de paardenstal vonden ze een baksteen met de …

De gemeenschap in Sint Annen in de jaren vijftig was saamhorig. Er was een mooie school en er waren veel kinderen. Mevrouw vond het gezellig, het beviel haar er goed. De binnenmuren van hun boerderij waren opgebouwd uit kloosterstenen. In de paardenstal vonden ze een baksteen met de afdruk van een hand erin. Die steen wilde ze laten tentoonstellen, maar ze heeft 'm nooit teruggekregen. Ze denkt dat het een bijzondere steen was. Ze baalt ervan dat ze die steen niet meer heeft. Ze hebben veel verbouwd aan hun boerderij. Waar het klooster precies heeft gestaan, weet mevrouw niet. Er woonden misschien vijftig mensen in Sint Annen. Er was een winkel in Sint Annen en toen die ophield, ging ze in Bedum boodschappen doen. Verder had je in het dorp een timmerman, bakker en smid. Haar man bestelde bij de smid een maaimachine. De smid vroeg zich af of zij dat wel betalen konden. Volgens mevrouw blijkt hieruit dat zij er niet helemaal bij hoorden, anders had hij dat nooit gevraagd.

Mevrouw legt uit welke huisjes er vroeger in Sint Annen stonden. Sommige huizen staan er niet meer. Het winkeltje in het dorp was een kruide……

Mevrouw legt uit welke huisjes er vroeger in Sint Annen stonden. Sommige huizen staan er niet meer. Het winkeltje in het dorp was een kruidenierszaakje waar je in principe alles kon krijgen. Er was nog een kruidenierszaakje van een vrijgezel, waar je met je klompen naar binnen mocht. Dat vond ze gek. In deze winkel was ook de eerste televisie. Kinderen stonden voor het raam te kijken. Toen kochten ze zelf ook een televisie en kregen ze hierom bezoek. Telefoon hadden ze ook al vroeg. Veel kleine arbeidershuisjes staan er niet meer en zijn vervangen door andere woningen.