Tonnis Smit

Natuurliefhebber en onderwaterfilmer

Tonnis Smit (1947, Glimmen) heeft altijd al oog gehad voor de natuur om zich heen in zijn geboortestreek. Al vroeg begint hij dan ook met fotografie in de natuur en heeft bij ouders thuis in die tijd al een donkere kamer waar hij foto’s ontwikkelt en afdrukt.
Tonnis begint als laboratoriumassistent met een opleiding als instrumentmaker bij de Rijksuniversiteit Groningen, Medische Fysiologie, later genaamd Medische Faculteit. Zijn werkzaamheden bestaan uit instrumentmaken, glasblazen en technisch practicumbeheer.

In 1968 trouwt hij met Antje Oldenburg uit Groningen, waar ze gaan wonen en waar ook dochter Marga wordt geboren. In die jaren koopt Tonnis zijn eerste eenvoudige Kodak filmcamera om opnamen te maken van z’n gezin en de vakanties. Na enige jaren verhuist het gezin naar de nog jonge wijk Lewenborg in Groningen, waar ook volop wordt gefilmd. Steeds vaker rijden ze met veel plezier naar een van de zandgaten in Groningen of Drenthe om daar hun vrije tijd door te brengen met zwemmen en snorkelen.

Tonnis Smit in duikuitrusting

Tonnis Smit in duikuitrusting

Onderwaterfilmen

Tonnis bouwt in die tijd zijn eerste onderwaterbehuizing voor zijn Kodakcamera. Eenmaal in de behuizing kan de camera alleen nog maar aan of uit, zo moet de belichting altijd voor het te water gaan worden ingesteld. Tijdens het snorkelen en filmen leert Tonnis een paar leden van Duikteam De Otter kennen, die nieuwsgierig zijn naar zijn zelfgemaakte onderwaterfilmcamera en ze nodigen hem uit eens langs te komen bij hun wekelijkse oefeningen in het Helperbad.

Dit resulteert uiteindelijk in het lidmaatschap van Duikteam De Otter en al snel haalt Tonnis zijn duikbrevetten en kan er worden gedoken, het liefst in Nederlandse binnenwateren. Het is altijd weer een uitdaging om in dit vaak donkere water met weinig zicht goede opnamen te maken. Er komt een betere camera zoals een Eumig Mini 3 waarvoor ook de onderwaterbehuizing wordt aangepast, compleet met onderwaterverlichting. Als Tonnis onder water verdwijnt, maakt Antje vaak opnamen bovenwater. Thuis worden de films gemonteerd tot vaak diep in de nacht, samen met Antje wordt bijpassende de muziek uitgezocht en geluid toegevoegd. Ook gaan ze samen regelmatig op stap om lezingen te geven en films te vertonen bij o.a. duikclubs, hengelsportverenigingen en aquariumverenigingen en er komt een logo met de naam Studio Atlantis. Ook geven ze regelmatig duikdemonstratie bij evenementen samen met Otterleden.

Tonnis en Antje Smit duiken
Kodak filmcamera (boven); camera in zelfgemaakte onderwaterbehuizing (onder)
Warm water in het pak van Tonnis gieten voor ijsduiken
Logo Duikteam de Otter
IJsduiken
Logo Studio Atlantis
Tonnis en Antje Smit duiken

In de tachtiger jaren worden Tonnis en Antje lid  van De Groninger Smalfilmers (GSF) waar ze veel ervaring opdoen. En ze spelen o.a. mee aan de speelfilm Tweesprong. Als het gezin in 1979 een casco van een boot aanschaft om af te bouwen en mee door Nederland te varen krijgt ook deze de naam Atlantis. In 1980 is de boot vaarklaar en worden er mooie vaartochten gemaakt, ook om te duiken, o.a. in Zeeland.

Prijzen

Dat er niet alleen plezier is tijdens het maken, maar ook wordt genoten van het kijken van de onderwaterbeelden, zo blijkt uit de prijzen die uitgereikt worden voor Wintersport voor duikers, Anna en de Otters, Het rijk van Esox en Voorjaar:

  • verschillende prijzen Otterfestival Groningen, 1982, 1984
  • 1e prijs documentairefilm Groninger Filmfestival, 1984
  • 3e plaats Groninger Filmfestival, 1984
  • verschillende prijzen GSF, 1984, 1985
  • brons NOVA-NOORD, 1986
Prijsuitreiking door Bob Bouma op Groninger Filmfestival 1984
Voorjaar, Still
Tonnis Smit, 2018
Prijsuitreiking door Bob Bouma op Groninger Filmfestival 1984

Atlantis

Tonnis is bijna 44 jaar werkzaam gebleven bij dezelfde faculteit, later bij gebouwbeheer en de laatste jaren als hoofd Bedrijfshulpverlening en Veiligheid, wanneer hij met pensioen gaat. Tonnis en Antje varen nog steeds met Atlantis, al wordt er niet meer gedoken. Er wordt nog wel gefilmd, tegenwoordig natuurlijk digitaal.